‘Dolar TL karşısında yüzde 45 artmalı’
TİM Lideri Mustafa Gültepe, “2024 yılı için 402 milyar dolar ihracat hedefi koyarken aynı zamanda hizmet de verdik. 267 milyar dolar mal ihracatı, 135 milyar dolar hizmet ihracatı hedefliyoruz. Dünya normalleşirse sanırım biz de bu rakamlara çok rahat ulaşabiliyoruz.
Özellikle rekabet açısından girdi maliyetleri ile dövizin paralel gitmesi gerekiyor. Daha yüksek ya da ekstra farklı bir döviz kuru istemiyoruz. Yalnızca işçilik maliyetleri geçen yıl yüzde 105 arttı. Dolar yüzde 60 arttı. Yüzde 45 fark var. Eğer döviz kurunu istikrara kavuşturamazsanız ithalatçı olmadığınız sektörlerde bile ithalata başlıyorsunuz. Bunun nedeni döviz kurunun düşük kalmasıdır.
Çünkü dışarısı çok daha ucuz. Hazır giyim ithalatı 300-400 milyon dolar iken 2023’te 3-4 milyar dolara çıktı. Bunun nedeni kur politikasının düşük kalması.
ÜCRET ARTIŞLARI YÜZDE 45, DOLAR YÜZDE 45 ARTACAK
Yıllık fiyat artışının ortalama yüzde 45 civarında olması beklendiğinden doların TL karşısında yüzde 45 artması gerektiğini düşünüyorum. “Böylece verdiklerimiz aldıklarımıza eşit olacak” dedi.
BAKAN BOLAT İŞÇİ PAYLARINA DİKKAT ÇEKTİ
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Kanal 7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet’in sunduğu İskele Sancak programında fiyat artışlarının mal ve hizmet fiyatlarına yansımasıyla ilgili dikkat çeken bir açıklama yaptı.
Bakan Bolat, maaş artışlarından sonra iş maliyeti ve hizmet fiyatları içinde emeğin payının dikkate alınması gerektiğinin altını çizdi.
Mehmet Acet’in “Ücret artışları mal ve hizmetlere nasıl yansıyacak?” Soru üzerine Bakan Bolat, “Türkiye’de fiyat artışlarının olduğu dönem Ocak ve Temmuz aylarıdır. Hizmet branşlarında maliyetin içinde emeğin payı yüksektir. Bazı hizmet sektörleri var, bu oran yüzde 50’lere ulaşıyor. Mesela; Otomotiv sektöründe maliyet içinde emeğin payı yüzde 4-5 civarında. Makine.” Bölümde yüzde 8… Bu şubeden şubeye değişiyor. Enflasyonu bir virüse benzetecek olursak, virüs damara girdiğinde CRP oranı artıyor. Bununla mücadele etmek için antibiyotik verilir. Bu enflasyon virüsü Kovid döneminde de damara girdi. Bununla mücadele etmek için hap yöntemi intravenöz serum formülünde de kullanılır. Şu anda en güçlü antibiyotiği veriyoruz.
Burada fiyat artışlarının maliyete yansıtılması noktasında emeğin kendi maliyet hesaplamalarında maliyetten payını yansıtmasının engellenmesi mümkün değildir.
MALİYET İÇİNDE İŞÇİLİK PAYI HESAPLANIP YANSITILMALI
Bir örnekle açıklamak gerekirse; Bu ay fiyat artışı alacaksınız ve sizi çalıştıran televizyon kanalı, maliyetini hesaplayarak reklam fiyatlarını artırıyor.
Ancak bu minimum fiyatta yüzde 50’lik bir artışsa ancak maliyetinizde emeğin payı yüzde 30 ise, taban fiyattaki artış fiyat maliyetinize maksimum yüzde 15 artış olarak yansıyacaktır.
Asgari fiyat yüzde 50 arttı diye ürün ve hizmeti yüzde 50 artırayım diyorsanız bu çok fahiş bir fiyat olur. Yani emeğin maliyetini, toplam maliyet içindeki payı oranında iş ve hizmet fiyatlarına yansıtma refleksinin olması gerekiyor. “Uyanık olmak ve fiyatların yüzde 50 arttığını ve mal/hizmet fiyatlarını yüzde 50 artırdığımı söylemek tipik bir fiyat şeytan çıkarma eylemidir” dedi.
